Galeria 2: Pierwsze spotkania, 965–1500
W iluminowanym manuskrypcie z 1272 roku znajduje się pierwsze udokumentowane zdanie zapisane w języku jidyszJidyszcodzienny język Żydów aszkenazyjskich, ukształtowany pod wpływem języka niemieckiego, hebrajskiego, aramejskiego, dialektów judeo-romańskich i języków słowiańskich. Początki jidysz sięgają średniowiecznej Nadrenii. Przed II wojną światową posługiwało się nim około 13 milionów ludzi. : „Dobry dzień zabłyśnie nad tym, który niesie ten machzorMachzormodlitewnik używany w czasie świąt, w odróżnieniu od siduru, zawierającego modlitwy codzienne i na szabat. do synagogi”. Machzor z Wormacji powstał dla starszego kantoraKantor(chazan) – urzędnik synagogalny prowadzący nabożeństwa, także w formie śpiewów. Nabożeństwo może również prowadzić rabin lub inny członek minjanu, także osoba świecka. w formie wielkiej, pergaminowej księgi – zbyt ciężkiej, by mógł nosić ją do synagogiSynagoga(bóżnica, szul) – żydowski dom modlitwy. Zgodnie z tradycją kobiety zasiadają w osobnej części synagogi.. Strony manuskryptu znajdziesz w interaktywnej prezentacji na temat kultury i języków Żydów aszkenazyjskichAszkenazyjczycyŻydzi zamieszkujący początkowo ziemie niemieckie, a potem całą Europę Środkową i Wschodnią. Dziś mieszkają w wielu państwach, m. in. w Izraelu. Niektórzy wciąż posługują się językiem jidysz. Mają własne zwyczaje odróżniające ich od Sefardyjczyków., które pojawiły się w Polsce wraz z przybyszami z terenów Niemiec. Obejrzysz tu również stronę z iluminowanego modlitewnika na dni świąteczne spisanego w połowie XVI w. przez krakowskiego skrybę.